1. İdari Dava Nedir?

📌 İdari dava, idarenin hukuka aykırı işlemlerine karşı bireylerin veya kurumların açtığı davalardır.

✔ İdarenin yaptığı işlemlerin iptali veya tazmini için açılır.
✔ İdare mahkemeleri tarafından görülür.
✔ Danıştay, bölge idare mahkemeleri ve idare mahkemeleri yetkilidir.

🚨 Örnek: Bir memurun haksız yere görevden alınması durumunda idari dava açarak bu işlemin iptalini talep edebilir.

2. İdari Dava Türleri

📌 İdari davalar üç temel kategoriye ayrılır:

1️⃣ İptal Davası

✔ İdarenin hukuka aykırı bir işleminin iptal edilmesi için açılır.
✔ İşlemin yürütmesi durdurulabilir.

🚨 Örnek: Belediyenin verdiği ruhsatı hukuka aykırı şekilde iptal etmesi.

2️⃣ Tam Yargı Davası (Tazminat Davası)

✔ İdarenin haksız işlemi nedeniyle zarar gören kişiler tazminat talep edebilir.

🚨 Örnek: Belediyenin haksız kamulaştırma kararı nedeniyle maddi zarara uğrayan kişinin tazminat davası açması.

3️⃣ İdari Sözleşmelerden Kaynaklanan Davalar

✔ İdarenin yaptığı sözleşmelerle ilgili uyuşmazlıklarda açılır.

🚨 Örnek: Devletin ihale ile verdiği bir projede haksız fesih yapması durumunda yüklenici firmanın dava açması.

3. İdari Dava Açma Süreci

📌 İdari dava açmadan önce belirli aşamalar tamamlanmalıdır.

✔ 1. İdari Başvuru Yapılmalı

  • Öncelikle ilgili idareye başvuru yapılmalı ve işlemin düzeltilmesi talep edilmelidir.

✔ 2. İdari Dava Açma Süresi Takip Edilmeli

  • İptal davaları için süre 60 gündür.
  • Tam yargı davalarında 1 yıl içinde dava açılmalıdır.

✔ 3. Görevli ve Yetkili Mahkeme Belirlenmeli

  • Genellikle İdare Mahkemesi yetkilidir.
  • Büyük davalar Danıştay’a gidebilir.

🚨 Örnek: Vergi dairesi tarafından haksız yere yüksek vergi borcu çıkarılan kişi, 30 gün içinde Vergi Mahkemesi’ne dava açabilir.

4. İdari Dava Açma Süresi

📌 İdari dava açmak için belirli süreler vardır.

Dava TürüSüre
İptal Davası60 gün
Tam Yargı Davası (Tazminat Davası)1 yıl
Vergi Davası30 gün

🚨 Örnek: Belediyenin haksız bir vergi cezası kesmesi durumunda 30 gün içinde Vergi Mahkemesi’ne dava açılmalıdır.

5. İdari Dava Açarken Gerekli Belgeler

📌 İdari dava açmak için şu belgeler hazırlanmalıdır:

✔ Dava dilekçesi
✔ İdari işlemin iptali veya zararının kanıtlandığı belgeler
✔ İlgili idareye yapılan başvuru ve yanıt yazıları
✔ Kimlik ve adres bilgileri

🚨 Örnek: Görevden haksız yere alınan bir memur, görevden alınma kararını ve savunmasını içeren belgeleri dava dilekçesine eklemelidir.

6. İdari Dava Açma Adımları

📌 İdari dava açma süreci şu adımlardan oluşur:

✔ 1️⃣ Öncelikle idareye başvuru yapılmalı.
✔ 2️⃣ İdare, başvuruyu reddederse veya cevap vermezse dava açılabilir.
✔ 3️⃣ Yetkili mahkemeye dava dilekçesi verilir.
✔ 4️⃣ Mahkeme yürütmeyi durdurma kararı verebilir.
✔ 5️⃣ Yargılama sonucunda iptal veya tazminat kararı çıkabilir.

🚨 Örnek: Bir öğrenci, ÖSYM’nin sınav sonucunu yanlış hesapladığını düşünüyorsa, önce ÖSYM’ye başvurmalı, sonra idari dava açmalıdır.

7. İdari Davalarda Yürütmeyi Durdurma

📌 İdari dava sürecinde mahkeme, işlemin durdurulmasına karar verebilir.

✔ Yürütmeyi durdurma şartları:

  • Açıkça hukuka aykırılık olmalı.
  • Geri dönülemez zararlar doğmalı.

🚨 Örnek: Yıkım kararı verilen bir bina için mahkeme yürütmeyi durdurma kararı vererek yıkımı durdurabilir.

8. İdari Davalarda Mahkeme Kararları

📌 İdari dava sonucunda şu kararlar çıkabilir:

✔ İdari İşlemin İptali

  • Mahkeme, işlemin hukuka aykırı olduğuna karar verirse işlem iptal edilir.

✔ Tazminata Hükmedilmesi

  • Mahkeme, zarara uğrayan kişinin tazminat almasına karar verebilir.

✔ Davacının Aleyhine Karar

  • Mahkeme, idarenin hukuka uygun davrandığını belirlerse dava reddedilir.

🚨 Örnek: Emeklilik dilekçesi reddedilen bir memur, mahkeme kararıyla emekliliğe hak kazanabilir.

9. İdari Dava Açmak İçin Yetkili Mahkemeler

📌 İdari davalar, konusuna göre farklı mahkemelerde açılır:

✔ İdare Mahkemeleri: Genel idari işlemler
✔ Vergi Mahkemeleri: Vergi ve mali işlemler
✔ Danıştay: Büyük kamu davaları

🚨 Örnek: Üniversite disiplin cezasına karşı İdare Mahkemesi’ne başvurulmalıdır.

10. Sıkça Sorulan Sorular

🔹 İdari dava hangi mahkemede açılır?
📌 İdare Mahkemesi veya Vergi Mahkemesi’nde açılır.

🔹 İdari dava kaç gün içinde açılmalıdır?
📌 Genellikle 60 gün içinde açılmalıdır.

🔹 İdari davada avukat zorunlu mu?
📌 Hayır, ancak avukat ile açılması önerilir.

🔹 Yürütmeyi durdurma kararı nedir?
📌 Dava sürecinde işlemin durdurulmasını sağlar.

🔹 İdari dava dilekçesi nasıl hazırlanır?
📌 İlgili idari işlem, hukuki gerekçeler ve talepler açıkça yazılmalıdır.

11. Sonuç ve Öneriler

✔ İdarenin işlemleri hukuka aykırı ise idari dava açılabilir.
✔ Dava açma süresi kaçırılmamalıdır (60 gün).
✔ Yetkili mahkemeye dilekçe ile başvuru yapılmalıdır.
✔ Yürütmeyi durdurma talebi, işlemin askıya alınmasını sağlayabilir.