Tazminat Türleri ve Hesaplama Yöntemleri
📌 İş hukuku kapsamında işçilerin hak ettiği üç temel tazminat türü vardır:
1️⃣ Kıdem Tazminatı
2️⃣ İhbar Tazminatı
3️⃣ Fazla Mesai Tazminatı
📌 Önemli: Her işten ayrılan tazminat alamaz! Tazminat alabilmek için iş sözleşmesinin fesih sebebi ve çalışma süresi önemlidir.
1. Kıdem Tazminatı Hesaplama
📌 Kıdem tazminatı, işçinin en az 1 yıl çalışmış olması halinde, her tam yıl için 30 günlük brüt ücreti kadar hesaplanır.
📌 Formül:
📌 Çalışma Süresi (Yıl) x Brüt Maaş = Kıdem Tazminatı
🔹 Örnek Hesaplama:
- Çalışma süresi: 5 yıl
- Brüt maaş: 30.000 TL
- Tazminat = 5 x 30.000 = 150.000 TL
📌 Not: 2024 yılında tavan kıdem tazminatı tutarı 35.058 TL’dir. (Devlet memurları için değişebilir.)
📌 Öneri: Eğer işçi haklı fesih yapmışsa, kıdem tazminatına hak kazanır.
2. İhbar Tazminatı Hesaplama
📌 İhbar tazminatı, iş sözleşmesini bildirim süresine uymadan fesheden tarafın, karşı tarafa ödemesi gereken tazminattır.
📌 İhbar Süreleri ve Hesaplama
Çalışma Süresi | İhbar Süresi | Tazminat Hesabı |
---|---|---|
0 – 6 ay | 2 hafta | 2 haftalık brüt ücret |
6 ay – 1.5 yıl | 4 hafta | 4 haftalık brüt ücret |
1.5 yıl – 3 yıl | 6 hafta | 6 haftalık brüt ücret |
3 yıl ve üzeri | 8 hafta | 8 haftalık brüt ücret |
🔹 Örnek Hesaplama:
- Çalışma süresi: 2 yıl
- Brüt maaş: 20.000 TL
- İhbar süresi: 6 hafta (1.5 ay)
- Tazminat: (20.000 / 30 gün) x (6 hafta x 7 gün) = 40.000 TL
📌 Önemli: İşveren ihbar süresi kadar önceden haber vermezse, işçiye tazminat ödemek zorundadır.
3. Fazla Mesai Tazminatı Hesaplama
📌 Fazla mesai, haftalık 45 saati aşan çalışmalarda uygulanır.
✔️ Fazla mesai ücreti %50 zamlı ödenir.
✔️ Hafta tatili veya resmi tatillerde çalışan işçi, %100 zamlı ücret alır.
📌 Formül:
📌 Fazla Mesai Saati x Saatlik Ücret x 1.5 = Fazla Mesai Tazminatı
🔹 Örnek Hesaplama:
- Aylık brüt maaş: 30.000 TL
- Saatlik ücret: 30.000 / 225 saat = 133 TL
- Aylık fazla mesai: 20 saat
- Tazminat = 20 x 133 x 1.5 = 3.990 TL
📌 Önemli: Fazla mesai alacakları 5 yıl içinde talep edilmezse zaman aşımına uğrar!
Tazminat Ödemelerinde Vergi Kesintisi Var mı?
✔️ Kıdem Tazminatı: Gelir vergisi kesilmez, sadece damga vergisi kesilir.
✔️ İhbar ve Fazla Mesai Tazminatı: Gelir vergisi ve SGK kesintileri uygulanır.
📌 Öneri: Tazminat hesaplamalarınızı net ve brüt rakamlara göre ayarlayın!
SSS (Sık Sorulan Sorular)
1. İşveren tazminatı ödemezse ne yapılmalı?
📌 İş Mahkemesi’ne veya Arabulucuya başvurulabilir.
2. Haklı fesih yapan işçi ihbar tazminatı alır mı?
📌 Hayır, ancak kıdem tazminatı alır.
3. İşçi kendi isteğiyle ayrılırsa kıdem tazminatı alır mı?
📌 Hayır! Ancak, haklı fesih varsa alınabilir.
4. İşveren iflas ederse tazminat nasıl alınır?
📌 İşsizlik fonundan ödeme alınabilir veya alacak davası açılabilir.
5. Fazla mesai ödenmezse ne yapılmalı?
📌 Dava açılarak geriye dönük 5 yıl için hak talep edilebilir.
Sonuç: Tazminat Hesaplamalarını Doğru Yapın!
📌 İşçiler kıdem, ihbar ve fazla mesai haklarını bilmeli ve doğru hesaplamalar yapmalıdır.
📌 Tazminatlarını alamayanlar yasal yollara başvurarak haklarını koruyabilirler.
📌 Eğer işten çıkarıldıysanız veya ayrılmayı düşünüyorsanız, tazminat hesaplamanızı doğru yaparak hareket edin!
Bir yanıt yazın