📌 1. Elektronik Sözleşme Nedir?
📌 Elektronik sözleşme, geleneksel yazılı sözleşmelerden farklı olarak dijital ortamda oluşturulan ve tarafların elektronik imza veya onay yoluyla kabul ettiği hukuki bir anlaşmadır.
✔ Fiziksel olarak imzalanması gerekmez, dijital ortamda geçerlidir.
✔ E-Devlet, e-imza ve mobil imza gibi yöntemlerle imzalanabilir.
✔ KVKK ve ilgili hukuki düzenlemelere uygun şekilde hazırlanmalıdır.
🚨 Örnek: Bir e-ticaret sitesinden ürün satın alırken kabul edilen “Mesafeli Satış Sözleşmesi” bir elektronik sözleşmedir.
📌 2. Elektronik Sözleşmelerin Hukuki Dayanağı
📌 Türkiye’de elektronik sözleşmeler, aşağıdaki yasal düzenlemeler kapsamında geçerli sayılmaktadır:
| Yasal Düzenleme | Açıklama |
|---|---|
| Türk Borçlar Kanunu (TBK) Madde 14 ve 15 | Elektronik ortamda yapılan sözleşmeler yazılı delil niteliğindedir. |
| Elektronik İmza Kanunu (5070 Sayılı Kanun) | Elektronik imza, ıslak imza ile aynı hukuki geçerliliğe sahiptir. |
| Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (6502 Sayılı Kanun) | Mesafeli satış sözleşmeleri elektronik ortamda yapılabilir. |
| Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun (6563 Sayılı Kanun) | Elektronik ortamda yapılan ticari işlemler yasal çerçeveye oturtulmuştur. |
🚨 Örnek: Elektronik imza ile imzalanan bir kira sözleşmesi, Türk Borçlar Kanunu’na göre hukuki geçerliliğe sahiptir.
📌 3. Elektronik Sözleşme Nasıl Yapılır?
📌 Elektronik sözleşmeler belirli aşamalardan geçerek oluşturulur ve yürürlüğe girer.
✅ Elektronik Sözleşme Yapım Aşamaları:
1️⃣ Tarafların Tanımlanması:
- Tarafların kimlikleri, e-imza veya kimlik doğrulama yöntemleri ile belirlenmelidir.
2️⃣ Sözleşme İçeriğinin Belirlenmesi:
- Sözleşmenin konusu, tarafların hak ve yükümlülükleri net olarak belirtilmelidir.
3️⃣ Dijital Onay veya Elektronik İmza Kullanımı:
- Elektronik imza (e-imza) veya mobil imza ile sözleşme onaylanabilir.
- Çift taraflı sözleşmelerde karşılıklı onay gereklidir.
4️⃣ Veri Saklama ve Delil Niteliği:
- Elektronik ortamda yapılan sözleşmeler, ilgili taraflarca dijital olarak saklanmalıdır.
🚨 Örnek: Bir mobil operatör, yeni bir hat satın alan müşterisine elektronik imza ile taahhütlü internet sözleşmesi sunabilir.
📌 4. Elektronik Sözleşme Türleri
📌 Elektronik ortamda yapılan sözleşmeler farklı türlerde olabilir.
| Sözleşme Türü | Açıklama | Örnek |
|---|---|---|
| Mesafeli Satış Sözleşmesi | E-ticaret platformlarında ürün/hizmet satışı sırasında yapılan sözleşmelerdir. | Amazon, Trendyol veya Hepsiburada’dan alışveriş yaparken kabul edilen sözleşmeler. |
| Hizmet ve Üyelik Sözleşmeleri | Dijital platformlarda hizmet alırken yapılan sözleşmelerdir. | Netflix, Spotify abonelikleri. |
| E-Kira Sözleşmesi | Kiracı ve ev sahibi arasında dijital olarak yapılan kira sözleşmesidir. | Tapu ve Noter sistemleri üzerinden yapılan dijital kira sözleşmeleri. |
| Çalışma ve İş Sözleşmeleri | İşveren ve çalışan arasındaki iş akdinin elektronik ortamda düzenlenmesi. | Uzaktan çalışma sözleşmeleri. |
| Elektronik Tahkim ve Alternatif Uyuşmazlık Çözümleri | Elektronik ortamda arabuluculuk veya tahkim süreçlerini içeren sözleşmelerdir. | Online tahkim süreçleri. |
🚨 Örnek: Bir bankanın müşterisine sunduğu kredi sözleşmesi, mobil bankacılık üzerinden elektronik imza ile imzalanabilir.
📌 5. Elektronik Sözleşmelerde Geçerlilik Şartları
📌 Bir elektronik sözleşmenin hukuken geçerli olabilmesi için aşağıdaki unsurları taşıması gerekir:
✔ Tarafların rızası ve açık onayı olmalıdır.
✔ Sözleşme içeriği yasalara aykırı olmamalıdır.
✔ Elektronik imza veya dijital onay mekanizması kullanılmalıdır.
✔ Saklanabilir ve gerektiğinde delil olarak sunulabilir olmalıdır.
🚨 Örnek: E-Devlet üzerinden yapılan noter işlemleri, yasal olarak geçerli bir elektronik sözleşme örneğidir.
📌 6. Elektronik Sözleşmelerin Avantajları ve Dezavantajları
📌 Elektronik sözleşmelerin çeşitli avantajları ve bazı sınırlamaları bulunmaktadır.
| Avantajlar | Dezavantajlar |
|---|---|
| Hızlı ve Kolay İşlem Süreci | Kimlik Doğrulama Gerekliliği |
| Kağıt Kullanımını Azaltır | Siber Güvenlik Riskleri |
| Uzaktan Onay İmkanı Sunar | Bazı Durumlarda Noter Onayı Gerektirebilir |
| Maliyetleri Düşürür | Her Sözleşme Türü İçin Geçerli Olmayabilir |
🚨 Örnek: Bir şirket, çalışanlarıyla yaptığı iş sözleşmelerini e-imza ile dijital ortamda imzalayarak kağıt masrafını azaltabilir.
📌 7. Elektronik Sözleşmelerde Hukuki Sorunlar ve Çözüm Yolları
📌 Elektronik sözleşmeler bazı hukuki sorunlara yol açabilir. Kullanıcılar ve işletmeler aşağıdaki önlemleri alarak riskleri azaltabilirler.
✔ Kimlik doğrulama sistemleri (e-imza, mobil imza) kullanılmalıdır.
✔ Sözleşme metni dikkatlice incelenmeli ve saklanmalıdır.
✔ Elektronik sözleşmelerin hangi hukuki düzenlemelere tabi olduğu bilinmelidir.
✔ Güvenli veri saklama yöntemleri tercih edilmelidir.
🚨 Örnek: Bir kişi, e-ticaret platformunda yaptığı alışveriş sonrası cayma hakkını kullanmak istediğinde, elektronik sözleşmesini delil olarak sunabilir.
📌 8. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 Elektronik sözleşme yasal olarak geçerli midir?
📌 Evet, Türk Borçlar Kanunu ve Elektronik İmza Kanunu’na göre geçerlidir.
🔹 Elektronik imza ıslak imza yerine geçer mi?
📌 Evet, 5070 Sayılı Kanun’a göre elektronik imza, ıslak imza ile aynı hukuki değere sahiptir.
🔹 Elektronik sözleşmeler noter onayı gerektirir mi?
📌 Genellikle hayır, ancak taşınmaz satışı gibi bazı sözleşmeler için noter onayı gerekebilir.
🔹 E-ticaret sitelerinde kabul edilen sözleşmeler bağlayıcı mıdır?
📌 Evet, tüketici onayladığında yasal olarak bağlayıcıdır.
🔹 Mobil imza ve e-imza arasındaki fark nedir?
📌 Mobil imza SIM kart üzerinden çalışırken, e-imza USB token veya akıllı kart ile kullanılır.
Bir yanıt yazın