📌 1. Zorunlu Arabuluculuk Nedir?
📌 Zorunlu arabuluculuk, belirli hukuk uyuşmazlıklarında, dava açmadan önce tarafların arabulucuya başvurmasını zorunlu kılan hukuki çözümdür.
✔ 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ve 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu kapsamında düzenlenmiştir.
✔ Amaç, mahkemelerin iş yükünü azaltmak ve tarafları uzlaşarak çözüm bulmaya teşvik etmektir.
🚨 Örnek:
İşçi, kıdem tazminatı talebiyle dava açmak istiyorsa, önce arabulucuya başvurmak zorundadır.
📌 2. Hangi Davalar İçin Zorunlu Arabuluculuk Uygulanır?
✅ 2.1. İş Hukuku Davaları
✔ Kıdem tazminatı
✔ İhbar tazminatı
✔ Fazla mesai ücreti
✔ Yıllık izin ücreti
✔ Maaş alacakları
✔ İşe iade talepleri
🚨 İstisna: İş kazası ve meslek hastalığından doğan tazminat ve iş göremezlik davalarında zorunlu arabuluculuk yoktur.
✅ 2.2. Ticari Davalar
✔ Ticari alacak davaları
✔ Sözleşmeden kaynaklı ticari uyuşmazlıklar
✔ Tazminat talepleri
🚨 İstisna: İflas, konkordato, çek iptali gibi davalarda zorunlu arabuluculuk yoktur.
✅ 2.3. Tüketici Davaları (2024 İtibarıyla)
✔ Ayıplı mal ve hizmetten kaynaklanan uyuşmazlıklar
✔ Tüketici sözleşmesinden doğan alacak davaları
🚨 İstisna: Tüketici hakem heyetinin görev alanına giren düşük tutarlı uyuşmazlıklarda zorunlu arabuluculuk yoktur.
📌 3. Zorunlu Arabuluculuk Başvuru Süreci Nasıl İşler?
Aşama | Açıklama |
---|---|
Başvuru | Uyuşmazlıkla ilgili adliyedeki Arabuluculuk Bürosu’na başvuru yapılır. |
Arabulucu Ataması | Büro, sistemden yetkili arabulucuyu atar. |
İlk Görüşme | Arabulucu, tarafları ilk toplantıya davet eder. |
Müzakereler | Taraflar taleplerini açıklar, arabulucu çözüm için tarafları uzlaştırmaya çalışır. |
Anlaşma/Anlaşamama | Taraflar anlaşırsa tutanak tutulur ve bağlayıcı olur. Anlaşamazlarsa dava açma yolu açılır. |
Dava Açma | Arabuluculuk son tutanağı olmadan dava açılamaz. |
🚨 Örnek:
İşten çıkarılan Ayşe Hanım kıdem tazminatı için adliyede arabuluculuk bürosuna başvurur. Taraflar anlaşırsa tazminatını alır, anlaşamazsa dava açar.
📌 4. Arabuluculuk Süresi Ne Kadardır?
✔ İş ve ticari davalarda: 4 hafta, gerekli hallerde 2 hafta daha uzatılabilir.
✔ Tüketici davalarında: 3 hafta, gerektiğinde 1 hafta uzatma yapılabilir.
🚨 Örnek:
Bir işçi kıdem tazminatı talebiyle başvuruda bulunduğunda, süreç en fazla 6 hafta sürebilir.
📌 5. Arabuluculuk Sonucunda Tutulan Belgelerin Hukuki Niteliği
Sonuç | Hukuki Etkisi |
---|---|
Anlaşma | İcra edilebilirlik şerhi alındığında mahkeme kararı gibi geçerlidir. |
Anlaşamama | Dava açmak için gerekli olan tutanak alınır. |
🚨 Örnek:
Taraflar anlaşır ve ödeme konusunda uzlaşırsa, imzalanan tutanak mahkemeden icra edilebilirlik şerhi alınarak doğrudan icra takibine konulabilir.
📌 6. Arabuluculuk Ücreti Nasıl Belirlenir?
✔ Taraflar anlaşırsa, Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenir.
✔ Anlaşma olmazsa, ilk 2 saatlik görüşme ücreti Adalet Bakanlığı tarafından karşılanır.
🚨 Örnek:
Taraflar anlaşamazsa, ilk 2 saatin ücreti devletten, sonrası taraflardan alınır.
📌 7. Arabuluculuk Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar |
---|
Talepler net ve belgeli olmalı. |
Süreçte anlaşma sağlanırsa tutanak doğru hazırlanmalı. |
Taraflar, tutanak imzalanmadan önce anlaşmanın tüm sonuçlarını kavramalı. |
🚨 Örnek:
İşçi, fazla mesai ücreti talep ediyorsa, çalışma saatleriyle ilgili belgelerini hazırlamalıdır.
📌 8. Örnek Senaryo
Senaryo:
Ahmet Bey işten çıkarılmış ve ihbar tazminatı talep etmektedir.
✔ Arabulucuya başvurur.
✔ İşveren 20.000 TL ödemeyi kabul eder.
✔ Taraflar tutanak imzalar ve icra edilebilirlik şerhi alınır.
✔ İşveren ödeme yapmazsa, tutanak icra takibine konulur.
📌 9. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 Arabuluculuk zorunlu mu?
📌 İş, ticaret ve tüketici davalarında zorunludur.
🔹 Anlaşamazsak ne olur?
📌 Dava açabilirsiniz.
🔹 Arabulucu kim atar?
📌 Adliyedeki Arabuluculuk Bürosu.
🔹 Ücret kim öder?
📌 Anlaşılırsa taraflar öder, anlaşılmazsa ilk 2 saat devlet karşılar.
🔹 Arabuluculuk ücreti ne kadar?
📌 Talebin miktarına göre değişir. Asgari Ücret Tarifesi esas alınır.
Bir yanıt yazın